نام

اشتهارد از دو بخش «اشته» و «ارد» تشکیل شده است. در زبان مردم اشتهارد «اشت» «Eshta» به معنی ایستادن است و در نام اشتهارد به معنی ایستگاه و یا سکونتگاه است و «ارد» از همان «Arta» در زبان پهلوی به معنی مقدس است. بنابراین ترکیب دو واژه «اشته» و «ارد» می شود سکونت گاه مقدس.

همچنین گفته می شود که نام اشتهارد در اصل «اشترده» بوده که صورتی از واژه «استرده» و «سترده» به معنی صاف و هموار و بی درخت است.

قدمت اشتهارد

از کاوشهای باستان شناسی که در منطقه اشتهارد تاکنون صورت گرفته، کهن ترین آثار تاریخی بجا مانده در محلی بنام دیده بان «دیزبون» است که نام سلطان خدابنده از سلسله ایلخانیان در آنها به چشم می خورد.

این اکتشافات که در سال 1344 شمسی صورت گرفته نشان می دهد که تاریخچه سکونت در شهر اشتهارد به بیش از یک هزار سال قبل می رسد. شهر اشتهارد به عنوان قدیمی ترین شهر استان تهران محسوب می شد که سال تاسیس آن به 1331 بر می گردد.

در کتاب تاریخ تهران به قلم جواهر کلام از قریه اشتهارد به عنوان بخشی از ولایت ساوجبلاغ یاد شده که بعد از استیلای حکومت مغول بر ایران از ساوجبلاغ تفکیک شده است. شهر اشتهارد در دوران سلاجقه به حکومت ری مالیات پرداخت می کرد.

در کتاب دایره المعارف بزرگ اسلامی جلد 9 آمده است: از پیشینه تاریخی اشتهارد آگاهی اندکی در دست است. در دوره صفویه از توابع قم بوده که در شرق جاده سلطانیه به خراسان قرار داشته است. در دوره قاجاریه باحدود هزار خانوار جمعیت به عنوان یکی از قصبات خوش آب و هوای نزدیک قزوین شهرت داشته است.

به هر رو آنچه از متون بالا و مستندات موجود و اکتشافاتی که تاکنون در منطقه صورت گرفته، حکایت از قدمت حداقل یک هزار ساله اشتهارد دارد.